ГУСАКОЎ Уладзімір Рыгоравіч, акадэмік, доктар эканамічных навук, прафесар, заслужаны дзеяч навукі Рэспублікі Беларусь, Старшыня Прэзідыума Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі

Узначальваў інстытут у 1994–2005 гг.

У 1994 г. Беларускі НДІ эканомікі і інфармацыі АПК быў утвораны на базе трох устаноў: Беларускага НДІ эканамічных праблем АПК, Беларускага НДІ інфармацыі АПК і Беларускага праектна-тэхналагічнага інстытута аўтаматызаваных сістэм кіравання АПК. Перад новым дырэктарам стаяла мноства задач: разам з ліквідацыяй трох ранейшых устаноў і фарміраваннем новага інстытута неабходна было натхніць аб'яднаны калектыў на распрацоўку і рашэнне цалкам новых актуальных праблем.

У перыяд кіраўніцтва інстытутам асабіста У. Р. Гусаковым і пад яго навуковым кіраўніцтвам у інстытуце падрыхтаваны фундаментальныя навуковыя манаграфіі па эфектыўнай арганізацыі і кіраванні АПК, якія ўлічвалі ўзмацненне міжнароднай і рэгіянальнай гандлёва-эканамічнай інтэграцыі, распрацаваны практычна ўсе механізмы і мадэлі рэфармавання беларускага АПК, адпрацаваны і ўкаранёны рэкамендацыі па павышэнні эфектыўнасці і канкурэнтаздольнасці аграрнага комплексу краіны, ажыццёўлены перавод АПК на праграмную аснову.

Распрацаваныя пры ўдзеле навукоўцаў нстытута і рэалізаваныя дзяржаўныя праграмы рэфармавання АПК паклалі пачатак маштабным дзяржаўным рэформам аграрнага комплексу, дазволілі пераадолець глыбінныя супярэчнасці ў пошуку шляхоў рэфармавання, прадухілілі спусташэнне і расчляненне буйной таварнай вытворчасці на дробныя сялянскія гаспадаркі, далі магчымасць для развіцця разнастайных гаспадарчых формаў, але перш за ўсё рэабілітавалі буйнатаварныя сельскагаспадарчыя арганізацыі і прадпрыемствы.

Упершыню за ўсю гісторыю існавання ў Беларусі аграрна-эканамічнай навукі ў інстытуце створаны савет па абароне доктарскіх дысертацый. Арганізавана выданне навуковага часопіса "Аграэканоміка” (1995 г.), пасля перайменаванага ў “Аграрную эканоміку”, а таксама навуковых даследаванняў у двух тэматычных серыях – “Навуковыя прынцыпы рэгулявання развіцця АПК: прапановы і механізмы рэалізацыі” і “Харчовая бяспека Рэспублікі Беларусь”.

Інстытут з'яўляўся каардынатарам і галаўным выканаўцам Дзяржаўнай навукова-тэхнічнай праграмы «Эканоміка АПК» (1996–1998 гг.) і раздзела «Эканоміка АПК» Дзяржаўнай навукова-тэхнічнай праграмы «Аграпрамкомплекс» (1998–2000 гг.; 2001–2005 гг.); выканаўцам тэматыкі фундаментальных даследаванняў па стратэгічных задачах аграэканомікі, а таксама сувыканаўцам раздзелаў эканомікі АПК па іншых дзяржаўных навукова-тэхнічных праграмах (кіраўнік У. Р. Гусакоў), аб'ядноўваў і каардынаваў даследчую дзейнасць усіх навуковых падраздзяленняў аграэканамічнага профілю, якія існуюць у Беларусі (кафедры сельскагаспадарчых ВНУ, аддзелы вопытных станцый і інш.).

Асноўныя навуковыя вынікі, атрыманыя ў інстытуце ў дадзены перыяд:

1996 г. – Дзяржаўная праграма рэфармавання АПК: асноўныя напрамкі (адобрана Кабінетам Міністраў Рэспублікі Беларусь);

1996 г. – Навуковыя асновы перспектыўнага развіцця аграпрамысловага комплексу Рэспублікі Беларусь (адобраны вучоным саветам інстытута);

1998 г. – Нарматывы працоўных і матэрыяльных затрат для бізнес-планавання і ўкаранення дзяржразліку ў сельскагаспадарчых прадпрыемствах (адобраны Мінсельгасхарчам);

1999 г. – Прагноз сацыяльна-эканамічнага развіцця аграпрамысловага комплексу Рэспублікі Беларусь да 2015 г. (адобраны вучоным саветам інстытута); Канцэпцыя і праграма харчовай бяспекі Рэспублікі Беларусь (адобраны пастановамі Мінэканомікі і Мінсельгасхарча);

2000 г. – Рэкамендацыі па рэфармаванні калгасаў у рынкавыя структуры (прыняты Мінсельгасхарчам); Рэкамендацыі па пераўтварэнні і рэструктурызацыі дзяржаўных сельскагаспадарчых прадпрыемстваў на аснове прыватызацыі (прыняты Мінсельгасхарчам); Рэспубліканская праграма павышэння эфектыўнасці аграпрамысловага комплексу на 2000–2005 гг. (адобрана Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь); Эканамічныя прынцыпы развіцця і эфектыўнага функцыянавання АПК Беларусі: калектыўная манаграфія (адобрана вучоным саветам інстытута); Кароткі даведнік нарматываў працоўных і матэрыяльных затрат для вядзення сельскагаспадарчай вытворчасці (адобраны Мінсельгасхарчам);

2001 г. – Праграма ўдасканалення аграпрамысловага комплексу Рэспублікі Беларусь на 2001–2005 гг. (адобрана Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь);

2002 г. – Метадычныя ўказанні па рэфармаванні сельскагаспадарчых прадпрыемстваў (адобраны вучоным саветам інстытута і прыняты Мінсельгасхарчам); Вучэбны метадычны і практычны дапаможнік: рэфармаванне аграпрамысловага комплексу (адобрана Міністэрствам адукацыі па рашэнні Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь); даведнік нарматываў працоўных і матэрыяльных затрат для вядзення сельскай гаспадаркі (адобраны Мінсельгасхарчам);

2003 г. – Комплекс мер па павышэнні эфектыўнасці аграпрамысловай вытворчасці: калектыўная манаграфія (адобрана вучоным саветам інстытута);

2004 г. – Стабілізацыя развіцця аграпрамысловай вытворчасці: манаграфія (адобрана вучоным саветам інстытута);

2005 г. – Рэкамендацыі па арганізацыі сялянскіх (фермерскіх) гаспадарак (адобраны Мінсельгасхарчам); Дзяржаўная праграма адраджэння і развіцця вёскі на 2005–2010 гг. (прынята Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь).

Акрамя таго, былі распрацаваны і перададзены на разгляд у Мінсельгасхарч і Нацыянальны сход Рэспублікі Беларусь наступныя законы: “Аб дзяржаўным рэгуляванні АПК”; “Аб сельскагаспадарчай кааперацыі”; “Аб адаптацыі сельскагаспадарчых прадпрыемстваў да ўмоў рынку” (які быў пасля прыняты парламентам краіны як закон “Аб рэарганізацыі сельскагаспадарчых арганізацый”). Унесены таксама істотныя прапановы ў праект Кодэкса Рэспублікі Беларусь аб Зямлі.

Крыніца. 1. Беларуская акадэмічная навука: 100 гадоў/ Нацыянальная акадэмія навук Беларусі; пад рэд. У. Р. Гусакова. – 2-е выд., дап. – Мінск : Беларус. навука, 2022. – 746 с.: іл.

2. Нацыянальная акадэмія навук Беларусі. 95 гадоў / Нацыянальная акадэмія навук Беларусі ; пад рэд. У. Р. Гусакова. – Мінск : Беларус. навука, 2023. – 653 с.: іл.

З дадатковай інфармацыяй і пералікам навуковых прац можна азнаёміцца:

https://nasb.gov.by/rus/about/organy-upravleniya/

http://aw.belal.by/russian/science/research/personalrus/gusakov/index.htm